دوران نوسنگی
دوره نوسنگی از 10 هزار سال پیش شروع شد و تا 6 هزار سال پیش ادامه داشت. نگهداری دانه های گیاهی که در دوره فرا پارینه سنگی آغاز شد، باعث شد بشر با کاشت گیاه آشنا شود. در این دوره انسان موفق به رام کردن گوسفند، بز، گاو و خوک شد و کشاورزی را شروع کرد. کشاورزی و اهلی کردن حیوانات در مناطق مجاور رودهای سند، دجله، فرات، کارون و نیل صورت گرفت. تولید و ذخیره غذا به ظرف نیاز داشت و به این ترتیب ابتدا حصیر بافی و سپس سفال گری پدید آمد. سفال از 9 هزار سال پیش همه گیر شد.
در این دوره خانه های مدور گلی ساخته شد که نمونه آن را می توان در لایه زیرین تپه سیلک یافت. در این محل، مردگان در کف خانه دفن می شدند. مشابه این خانه ها در یریکو اردن قرار دارد و به 7هزار سال پیش از میلاد تعلق دارد. به مرور خانه ها شکل کاملتری به خود گرفتند و دارای چند اتاق شدند و در آنها فضاهای مختلف مانند بخاری، اجاق، محل نگه داری آذوغه پدید آمد. از کاهگل استفاده می شد و گاهی دیوارها به رنگ های سرخ یا سفید تزیین می شدند. کف خانه ها با حصیر یا خاک کوبیده نرم میشد.
در تپه ده خیر شاهرود کارگاهی متعلق به هزاره ششم پیش از میلاد از زیر خاک بیرون آمد که در آن مقدار زیادی تیغه های سنگ چخماق وجود داشت و می توان آنجا را کارگاهی برای ساخت داس فرض کرد. در این زمان با اتصال تیغه های سنگ چخماق به دسته های چوبی، داس درست می کردند. این کارگاه شاهدی است بر استقرار پر جمعیت افراد کشاورز که برای تامین نیازهای خود در زمینه درو به ساخت انبوه داس پرداخته اند.
نقش اصلی در آثار هنری برعهده نقوش هندسی بود، در حالی که در دوره های پیش از نوسنگی، نقوش الهام گرفته از طبیعت مانند نقش حیوان و گیاه بیشتر دیده می شد. انسان در این دوره غذا و نوشیدنی خود را در ظروف سفالی می خورد. سفال مادر هنرهای دستی پیش از تاریخ و نماینده فرهنگ هر منطقه است. با مطالعه سفال ها می توان پی به ارتباط فرهنگی ناحیه های مختلف برد و مناطق مختلف را تاریخ گذاری کرد.
در دوره نوسنگی اعتقاد به روح پدید آمد و انسان به معنویات گرایید. خدایان و الهه ها پدید آمدند و محوطه هایی به عنوان گورستان تعریف شدند. در دوره پارینه سنگی انسان فقط به طبیعت دور خود می اندیشید اما در دوره نوسنگی دنیای آخرت نیز تعریف شد. اشیای موجود در قبور نوسنگی در کنار مردگان، شاهدی برای زندگی مجدد هستند. در آیین تدفین مردگان این دوره، ظرف های سفالی حاوی غذا و هدایایی برای اموات در نظر گرفته می شد.
هنر نیز در دوره نوسنگی استلیزه و ایده آلیزه شد. در حالی که هنر دوره پارینه سنگی طبیعی و واقعی بود.
مناطق مهم شناخته شده نوسنگی درایران عبارتند از تل باکون، تل جری، تل موشکی، شوش، چغابنوت، چغامیش، گنج دره، تپه سراب، تپه آسیاب و غار هوتو و کمربند
کانال آموزشی
persian archaeologist
https://telegram.me/joinchat/AAAAAD8uAfDJXZ2rj9jCWg